czyli spis z natury na koniec roku
Na koniec grudnia każdego roku podatkowego podatnicy prowadzący księgę przychodów i rozchodów zobowiązani są sporządzić remanent – nazywany inaczej spisem z natury czy też inwentaryzacją. Sporządzony remanent przyczynia się do ustalenia kwoty faktycznego dochodu w zeznaniu rocznym.
Co obejmuje remanent?
Zakres, który powinna obejmować inwentaryzacja, określa § 24 ust. 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia KPiR i są to:
- towary handlowe,
- materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze,
- półwyroby,
- produkcję w toku,
- wyroby gotowe,
- braki i odpady.
Remanent powinien zawierać również te składniki majątku, które w dniu sporządzania spisu fizycznie znajdują się poza przedsiębiorstwem, ale stanowią własność podatnika, a także towary obce znajdujące się w tym dniu w przedsiębiorstwie (z tym że nie podlegają one wycenie, podaje się jedynie ich ilość oraz wskazuje właściciela).
Sporządzenie remanentu dotyczy podatników rozliczających się na zasadach ogólnych i podatkiem liniowym, natomiast podatnicy rozliczający się na ryczałcie od 2019 roku nie mają obowiązku sporządzania remanentu.
Remanent – wycena
Sporządzony remanent podlega wycenie po to, aby możliwe było jego zaksięgowanie w KPiR, gdyż brany jest pod uwagę przy ustalaniu faktycznego dochodu po zakończonym roku podatkowym. Jeśli wartość sporządzonego spisu z natury na koniec roku przewyższa remanent początkowy za ten rok wówczas różnica wynikająca z remanentów powiększa dochód podlegający opodatkowaniu. Jeśli natomiast wartość remanentu końcowego jest niższa niż początkowego różnica będzie pomniejszać ostateczny dochód. Wycena powinna odbyć się najpóźniej w ciągu 14 dni od dnia zakończenia sporządzania spisu z natury.
Materiały oraz towary handlowe objęte spisem wycenia się według cen zakupu lub nabycia. W wyjątkowych przypadkach wyceny można dokonać na podstawie cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeśli są one niższe od cen nabycia lub zakupu (np. w wyniku uszkodzenia).
Półwyroby, wyroby gotowe i braki własnej produkcji wycenia się według kosztów ich wytworzenia.
Odpady użytkowe, które utraciły swoją pierwotną wartość w toku produkcji, wycenia się według wartości oszacowanej z uwzględnieniem ich przydatność do dalszego użytkowania.
Cena zakupu – to cena jaką nabywca płaci za zakupione składniki majątku, pomniejszona o podatek od towarów i usług, podlegający odliczeniu zgodnie z odrębnymi przepisami, a przy imporcie powiększona o należne cło, podatek akcyzowy oraz opłaty celne dodatkowe, obniżona o rabaty, opusty, inne podobne obniżenia, w przypadku zaś otrzymania składnika majątku w drodze darowizny lub spadku – wartość odpowiadająca cenie zakupu takiego samego lub podobnego składnika.
Koszt wytworzenia – to wszelkie koszty związane bezpośrednio i pośrednio z przerobem materiałów, z wyłączeniem kosztów sprzedaży wyrobów gotowych i usług.
Wartość rocznego końcowego spisu z natury należy ująć w KPiR pod datą 31 grudnia. Sporządzona inwentaryzacja stanowi zarazem remanent początkowy na pierwszy dzień kolejnego roku podatkowego i również podlega wpisowi do KPiR (pierwszy wpis otwierający KPiR na nowy rok).
Remanent zerowy
Remanent jest konieczny do prawidłowego obliczenia wartości dochodu, wprost narzucone jest to przez przepisy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Co niezwykle ważne – nawet jeżeli podatnik nie posiada żadnych towarów handlowych, materiałów czy innych artykułów podlegających spisowi, powinien sporządzić remanent zerowy. Stanowi on bowiem oświadczenie przedsiębiorcy, że na dzień 31 grudnia w firmie nie znajdują się żadne artykuły objęte obowiązkiem inwentaryzacji, tym samym podlega księgowaniu do KPiR z wartością równą 0.
Obowiązek sporządzenia spisu z natury na dzień 1 stycznia roku podatkowego nie dotyczy podatników, którzy sporządzili spis z natury na koniec poprzedniego roku podatkowego. W tym przypadku zamiast spisu z natury na dzień 1 stycznia roku podatkowego do księgi wpisuje się spis z natury sporządzony na dzień 31 grudnia poprzedniego roku podatkowego.
Jakie elementy powinien posiadać remanent?
Sam spis powinien zostać sporządzony w sposób rzetelny, zgodny z rzeczywistym stanem, staranny i trwały. Informacje, jakie powinien zawierać spis z natury, to:
- imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy),
- datę sporządzenia spisu,
- numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury,
- szczegółowe określenie towaru i innych składników wymienionych w § 25 rozporządzenia w sprawie KPiR (m.in. towarów handlowych i materiałów),
- jednostkę miary,
- ilość stwierdzoną w czasie spisu,
- cenę w złotych i groszach za jednostkę miary,
- wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową,
- łączną wartość spisu z natury,
- klauzulę „Spis zakończono na pozycji…”,
- podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu (wspólników).
Remanent a składka zdrowotna
Sporządzony remanent również ma wpływ na wysokość składki zdrowotnej bowiem analogicznie jak w przypadku zaliczki na podatek dochodowy, powiększany bądź pomniejszany jest dochód od którego liczona jest składka zdrowotna.
Od 2023 roku w podstawie wyliczenia składki zdrowotnej na podatku liniowym lub skali podatkowej uwzględniana jest zarówno dodatnia jak i ujemna różnica remanentowa.
Źródło: poradnikprzedsiebiorcy.pl